از آنجا صاحبان ایدههای جدید، بالاخص هنگامی که قرار باشد عملیاتیکردن آن ایدهها، به تولید یک محصول مورد نیاز منتهی گردد، از پشتیبانی سرمایه کافی برخوردار نیستند، صندوقهای پژوهش و فناوری برمبنای ماده ۱۰۰ قانون برنامه سوم توسعه کشور و آییننامه اجرایی آن شکل گرفتند. براساس ماده یاد شده و همچنین ماده 45 قانون برنامه چهارم توسعه، به دولت اجازه داده شد با سهام حداکثر ۴۹ درصدی در تأسیس این صندوقها مشارکت داشته باشد و به این ترتیب صندوقهای سرمایهگذاری ریسکپذیر پژوهش و فناوری، در قالب شخصیتهای حقوقی شکل گرفته و با حمایت، پشتیبانی و نظارت و هدایت صندوق نوآوری و شکوفائی، در سطح کشور، ایدههای جدید را دریافت، ارزیابی و در صورت تأیید مبتنی بر شاخصهای منتخب، مورد حمایت مادی و حتی مقدم بر آن، معنوی، قرار دهند.
صندوق سرمایهگذاری پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران نیز، بهعنوان یکی از این صندوقها، حمایتهای خود را به صاحبان ایده برتری که به ویژه منتهی به تولید یا عرضه یک محصول جدید گردد، ارائه مینماید. یکی از انواع خدماتی که این صندوق، عرضه مینماید، سرمایهگذاری در شرکتهای دانشبنیانی است که مبتنی بر مستندات و منطق علمی تخصصی، توانایی خود را برای به تولیدرساندن ایده خود، به اثبات رسانند.
سرمایهگذاری صندوق در شرکتهای دانشبنیان، میتواند مستقیماً توسط صندوق، یا به نمایندگی از طرف صندوق نوآوری و شکوفائی و یا هر دو مورد با هم باشد. بدیهی است که برای جلب رضایت صندوق نوآوری و شکوفائی برای سرمایهگذاری، لازم است شاخصها و گردش کار مصوب آن صندوق مورد توجه و رعایت قرار گیرد. در این ارتباط و برای آشنائی بیشتر، علاقمندان عزیز توصیه به مراجعه به سایت صندوق مزبور و مطالعه اطلاعات جامع و گستردهای که دارد، میشود. اضافه مینماید که علاقمندان برای بهرهگیری از این نوع سرمایه-گذاری صندوق نوآوری و شکوفائی، میتوانند مستقیما به صندوق مزبور مراجعه نموده و یا تقاضای خود را چنانچه در راستای فعالیتهای صندوق سرمایهگذاری پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران باشد، از طریق این صندوق، اقدام نمایند.
زمینههای مورد حمایت صندوق
این صندوق آمادگی دارد تا مبتنی بر مراحل پیشبینیشده برای سطوح آمادگی فناوری (Technology Readiness Levels)، از مرحله ۴ به بعد مربوط را، به شرح عناوین منتخب زیر، مورد بررسی قرار داده و مشروط به برخورداری ایده از دلائل و پشتیبانیهای علمی تخصصی مربوط و امکانپذیری تحقق آن ایده مبتنی بر شاخصهای اقتصادی لازم، مشارکت خود را آغاز نماید. این مراحل به اختصار تعریف میشوند با:
TRL4: تأیید اجزاء و/یا نمونه ساختهشده مقدماتی در محیط آزمایشگاه؛
TRL5: تأیید اجزاء و یا نمونه اولیه، در محیط مرتبط با کاربرد؛
TRL6: نمایش مدل/اجزای محصول یا نمونه اولیه در محیط مرتبط با کاربرد (نمونه کامل)؛
TRL7: نمایش نمونه اولیه محصول در محیط کاربرد؛
TRL8: تکمیل محصول واقعی و بررسی کیفیت آن از طریق آزمایش و نمایش؛
TRL9: اثبات عملکرد محصول در محیط واقعی/ راهاندازی خط تولید.
حوزههای فناوری مورد حمایت برای سرمایهگذاری
- مواد پیشرفته و محصولات مبتنی بر فناوریهای شیمیایی؛
- وسایل، ملزومات و تجهیزات پزشکی؛
- فناوری اطلاعات و ارتباطات و نرمافزارهای رایانهای.
شاخصهای مورد توجه
این صندوق، تنها برای ایدههایی حاضر به سرمایهگذاری است که از ویژگیهای زیر برخوردار باشند:
- مورد نیاز کشور باشد؛
- تمام یا بخشی از یک محصول وارداتی به کشور باشد؛
- در حال حاضر در برنامه تولید شرکتهای تولیدی موجود در کشور و یا طرحهای تولیدی در مرحله سرمایهگذاری، که مجوزهای لازم را از وزارت صنعت، معدن، تجارت یا وزارتخانه ذیربط، اخذ کرده-اند، نباشد؛
- توجیه اقتصادی داشته باشد؛
- در بررسی آنالیز ریسک صندوق (به شرح مندرج در سایت)، ورود به آن زمینه از سطح ریسک بیش از 75 درصد برخوردار نباشد؛
- در زمان پیشنهاد به صندوق، سرمایه مورد تقاضا، در محدوده توان مالی و اعتبارات در اختیار صندوق، باشد.
روشهای سرمایهگذاری
صندوق پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران، متناسب با ویژگیهای طرحهای پیشنهادی، به یکی از روشهای زیر، سرمایهگذاری مینماید:
- مبتنی بر توافقی که حاصل میشود، تخصیص بخشی از سرمایه مورد نیاز طرح پیشنهادی و دریافت درصدی از سهام شرکت ذیربط و ادامه این همکاری، تا مرحله فعالشدن طرح و رفع موانع اولیه و میانی فراروی تولید و سپس واگذاری سهام خود به سرمایهگذاران اصلی در اولویت اول و در صورت عدم توافق، سرمایهگذاری ثالث و خروج از آن شرکت. اضافه مینماید که صندوق ترجیح میدهد در شرکتهایی سرمایهگذاری کند که اولا سهامی خاص باشند و ثانیا سهامدارانش اعضای یک خانواده نباشند.
- انعقاد قرارداد مضاربهای، به شرحی که در سایت درج گردیده است و اخذ ضمانت ملکی مناسب در تهران، مبتنی بر محتوای قرارداد و تخصیص وکالت بلاعزل.
- انعقاد قرارداد مشارکت مدنی، به شرح متن قرارداد مندرج در سایت.
- معرفی شرکت صاحب ایده به صندوق نوآوری و شکوفائی، و یا یکی از صندوقها، و مشارکتهائی که قرار است در یک یا چند زمینه تخصصصی خاص، با صندوق سرمایهگذاری پژوهش و فناوری دانشگاه علم و صنعت ایران، مشترکاً سرمایهگذاری و فعالیت نمایند.
شایان ذکر است که نوع سرمایهگذاری صندوق، تابع مذاکرات و توافقاتی است که با متقاضی به عمل میآید و همچنین تصمیمی است که هیئتمدیره صندق، حسب مورد برای هر طرح، اتخاذ مینماید.
فرآیند بررسی
فرآیند بررسی کلیه طرحها و ایدههایی که به صندوق پیشنهاد میشود، همانگونه که در سایت صندوق توضیح داده شده است، از ورود به سایت صندوق و تکمیل فرم پیشنهاد پروژه یا طرح شروع میشود. این فرم برای اشخاص حقیقی و حقوقی تفاوتهایی را دارد و تقاضا میشود، حسب مورد فرم مربوط مورد استفاده و تکمیل قرار گیرد.
متقاضی پس از تکمیل فرم اولیه، کد واژه و گذرواژه ورود به سایت را به آدرس رایانامه خود دریافت نموده و همه فعالیتها را میتواند از همان طریق پیگیری نماید. البته استفاده از سامانه مزبور، مانعی برای برگزاری نشستهای مشترک برای بررسی متقابل و تبادل نظر، نخواهد بود.